Wanneer ben je een alcoholist?

Wij krijgen vaak de vraag; Wanneer ben je een alcoholist? Om eerlijk te zijn is daar niet een eenduidig antwoord op. Alcoholisme is een zeer ruim begrip en heeft niet per se alleen maar te maken met de hoeveelheden die je drinkt. Het kan te maken hebben met waarom je drinkt, als je moeite hebt met stoppen of als het je in de weg zit in je relatie of op werk.

Hieronder lees je alles over alcoholisme, probleemdrinken en bieden we je hulp bij het minderen of stoppen met drinken.

Inhoud

• Wat is een alcoholist?
• Oorzaken van alcoholisme
• Probleemdrinken
• Ben ik alcoholist?
• Ik ben alcoholist. Wat nu?

Wat is een alcoholist?

Laten we eerst eens proberen vast te stellen wat dat nou eigenlijk is, een alcoholist.
Je bent een alcoholist wanneer je niet zonder alcohol kunt en niet uit jezelf kunt stoppen met drinken, ondanks de problemen die dit veroorzaakt. Je hebt dan geen controle meer over je alcoholgebruik en spreken we van een verslaving.

In de praktijk spreken we van een zware drinker wanneer je bijna dagelijks meerdere glazen alcohol drinkt. Dat wil ook weer niet meteen zeggen dat je dan jezelf het stempel ‘alcoholist’ moet geven. Want dat heeft ook te maken met aanpassingen in de hersenen en het lichaam en die lopen bij iedereen anders.

Twijfel je nog of wil je graag geholpen worden? Start dan nu de zelftest.

Oorzaken van alcoholisme

Er zijn verschillende oorzaken zoals genetische aanleg en psychische aandoeningen die het proces van zware drinker naar alcoholist versnellen. Bij ‘genetische aanleg’ lijkt het te gaan om verschillende genen die in combinatie met omgevingsfactoren de ene persoon meer gevoelig maakt dan de ander voor het ontwikkelen van alcoholisme. Bij psychische problematiek kan je bijvoorbeeld denken aan een depressie of angststoornis die iemand probeert te verdoven met alcohol.

Meestal is alcoholisme een geleidelijk proces waarbij je van een sociale drinker stapsgewijs de overgang maakt naar problematisch alcoholgebruik. Juist vanwege dat geleidelijke proces is het zo lastig is om een alcoholverslaving op tijd te herkennen. Veel alcoholisten proberen ook hun drinkgedrag voor de directe omgeving te verbergen.

Probleemdrinken

Los van de begrippen alcoholisme en verslaving lees je vaak over probleemdrinken. Daarvoor bestaat wel een vrije eenvoudige maatstaf. De Gezondheidsraad in Nederland stelt dat we de alcoholconsumptie moeten beperken tot één glas alcohol per dag. Boven deze grens begint alcohol een probleem te worden. Een overmatige drinker drinkt wekelijks meer dan 21 (als man) of 14 (als vrouw) glazen alcohol, volgens de definitie van het CBS. Alcoholisten bevinden zich in deze groep drinkers.

Bij probleemdrinken en alcoholisme leidt het alcoholgebruik tot problemen in het dagelijks leven. Denk aan klachten met je gezondheid of relationele problemen. Ondanks die problemen kun je toch niet stoppen met drinken.

De verslavende effecten van alcohol zorgen ervoor dat je de controle over het drinken verliest. Een alcoholist kan wel willen minderen, maar blijft gebruiken omdat hij sterk verlangt naar alcohol en afkickverschijnselen wil vermijden.

Sommige alcoholisten willen uit zichzelf ook niet stoppen met drinken, zelfs wanneer ze inzien tot welke problemen hun alcoholverslaving leidt. Vaak heeft dit te maken met de mentale gezondheid. Een zware drinker gebruikt alcohol dan om klachten te verdoven zoals angst, depressieve gevoelens en trauma. Deze klachten nemen echter juist toe door overmatig drinken. Zo ontstaat een vicieuze cirkel van meer alcoholgebruik.

Ben ik alcoholist?

Er is geen strakke regel die zegt wanneer iemand een verslaving heeft. Alcohol wordt een verslaving als je er problemen door krijgt en toch niet kunt stoppen. Het is vaak wel zo dat hoe meer iemand drinkt, hoe erger de verslaving is en hoe groter de problemen zijn.

Hieronder staat een checklist met symptomen van een alcoholist. Herken je twee of drie punten van deze lijst? Dan gaat het waarschijnlijk om een lichte alcoholverslaving. Als je zes of meer van de punten herkent, dan gaat het om een ernstige alcoholverslaving.

• Je drinkt vaker en in grotere hoeveelheden dan het plan was, zoals binge drinken
• Je hebt geprobeerd om te minderen of stoppen, zonder succes
• Je spendeert veel tijd aan het drinken en bijkomen van drinksessies
• Je hebt cravings naar alcohol
• Je hebt door je alcoholgebruik last van problemen thuis, of presteert minder in je studie of je baan
• Je blijft drinken ondanks relationele problemen die je eigen alcoholgebruik veroorzaakt
• Je bent gestopt met bepaalde hobby’s, activiteiten of werk door je drankgebruik
• Je blijft drinken ondanks gevaarlijke situaties die dit veroorzaakt (zoals ongelukken)
• Je weet dat het drinken leidt tot (ergere) problemen voor je lichaam en mentale gezondheid, maar blijft desondanks drinken
• Je hebt steeds meer alcohol nodig voor dezelfde effecten (tolerantie)
• Je krijgt last van alcohol afkickverschijnselen wanneer je stopt met drinken

Twijfel je nog of wil je graag geholpen worden? Start dan nu de zelftest.

Ik ben alcoholist. Wat nu?

Als je van jezelf vindt dat je te veel drinkt en je wilt minderen of stoppen is dat allereerst een compliment waard! In onze maatschappij lijkt het wel of alcohol overal aanwezig is. Veel mensen zien het drinken van alcohol als heel gewoon. Er lijkt altijd wel een reden om te drinken. Er zijn gelukkig heel veel mogelijkheden om iets te doen aan overmatig alcoholgebruik.

Huisarts

Als je bijna dagelijks drinkt is het verstandig om eerst je huisarts te raadplegen. Je huisarts kan samen met jou een afbouwschema opstellen. Als je zoveel drinkt en dan opeens stopt, dan kan dat ontwenningsverschijnselen geven. Ook dan kan je huisarts je helpen door bijvoorbeeld medicatie te vertrekken.

Gratis zelfhulp

Wil je eerst zelf proberen te minderen of helemaal te stoppen, dan kan je de Minderdrinken cursus volgen. Met deze online cursus onderzoek je je drinkgedrag en zoek je naar triggers en risico-situaties. Via een alcoholdagboek en het stellen van dagelijkse doelen ga je vervolgens aan de slag om je alcoholgebruik omlaag te krijgen.

Om je alcoholgebruik te testen hebben wij de zelftest ontwikkelt. Aan de hand van 5 vragen krijg je inzicht of je gebruik problematisch is en krijg je toegang tot de Minderdrinken cursus. Start de zelftest en ga vandaag nog aan de slag.

Dit artikel is geschreven door Frank Koster

Mijn naam is Frank Koster en ik ben psycholoog bij minderdrinken.nl. Ik ben inmiddels alweer 21 jaar actief in de psychologie en heb veel ervaring opgedaan in het behandelen van verslavingen. Nu schrijf ik onder andere over de gevolgen van alcohol en ondersteun mensen in hun traject bij het minderen of stoppen van hun alcoholgebruik.